vrijdag 8 juli 2011

9 - Tikky Buytink 17 november 1915 - 8 juli 2008



Tikky Buytink
Het is vandaag al weer drie jaar geleden dat Tikky Buytink overleed.
Dat was voor haar gezien de omstandigheden van de laatste anderhalf jaar zonder twijfel dat wat zij wilde en daarom het beste voor haar want het was die laatste maanden buiten haar vertrouwde en geliefde omgeving geen 'leven volgens Tikky' meer.
Je kan natuurlijk terecht zeggen dat zij een prachtige leeftijd  heeft bereikt, en dat wil ik zeker niet tegenspreken, alleen die laatste periode - die had ik haar graag willen besparen, maar daar blijkt maar weer - wij gewone stervelingen hebben hier niet altijd zoveel in te kiezen.
Zij koos het moeilijkste wat zij nog te kiezen had, ik heb daardoor nog meer respect voor haar gekregen dan ik toch al had.


Tikky Buytink aan het werk voor haar expositie in 2005
dit beeld van haar willen we graag vasthouden


Voor mezelf heb ik vaak bedacht dat we haar, als zij in 2005 kort na haar expositie zou zijn overleden, allemaal nagegeven hadden dat zij tot het eind toe zo goed en bij de tijd was gebleven. We hadden haar er zelfs postuum om geprezen dat zij tot op het laatst zo midden in het leven was blijven staan en er nog zo van bleef genieten.
Het liep spijtig genoeg niet volgens dat scenario.

bij de opening van Tikky Buytink 90
Marjolein Schaap zong bij de opening
het is wel leuk te vertellen dat Tikky
nog zanglessen bij Marjolein Schaap
gekregen heeft


Die expositie kreeg Tikky t.g.v. haar negentigste verjaardag aangeboden door Addie Jintes van Kunsthandel de Rode Deur.
De dag van de opening was voor Tikky een geweldige ervaring waarbij zij het stralende middelpunt was. Zij genoot er zichtbaar van zo omringd te zijn door zoveel mensen die op haar gesteld waren en nog steeds met haar wegliepen.
Tik had nu eenmaal een groot en warm mensenhart
.


Daan Mühlhaus/Muehlhaus 1907-1981
Franciska (Tikky) Buytink in de tuin van
Aad en Lenie Zwart in Woerden
collectie P.v.L.
Daan Mühlhaus verhuisde vanuit zijn atelier in Pictura naar haar woning aan de Nieuwe Haven waar hij tot zijn dood zou blijven wonen. Hij had zijn atelier op de bovenste verdieping, waar ik hem vaak heb bezocht en dat na een jaar van leegstand het mijne werd.. Insiders als Anton Reidel, maar ook zijn dochter Agnes wisten te vertellen dat Mühlhaus, (hij vertrok bitter en gedesillusioneerd uit Pictura), die eerste jaren op de Nieuwe Haven met Tikky Buytink enorm opknapte en het plezier in alles weer terug kreeg. Tikky gaf les in Cesar bewegingsleer maar op aandrang van Mühlhaus stopte zij daarmee - het argument daarachter was dat zij dan meer samen konden doen. Reizen, buiten schilderen, zigeunerorkestjes en jazzmuziek in Rotterdam, vrienden bezoeken en ontvangen, naar de stadjes rond het IJsselmeer waar hij zo dol op was. Hij leefde weer op.

Zijn vriend en collega Aad Zwart werd op een gegeven moment hevig verliefd op Tik - op het schilderij dat Mühlhaus in de tuin van Zwart van Tikky maakte, liet hij even een stukje van haar onderjurk zien - als door op een subtiele manier, maar dan die van de schilder, te zeggen - ze is met mij.

Daan Mühlhaus/Muehlhaus 1907-1981
Tikky Buytink in haar stoel in een
voor haar karakteristieke houding
bij het raam van de Nieuwe Haven
olieverf/marouflé 30x40 cm
collectie P.v.L.

Dit schilderij vonden Tik en ik in een vuilniszak die al klaar stond voor de vuilnisman. 
Dat was na Daan Mühlhaus' overlijden nadat zijn bezittingen door zijn nabestaanden van de Nieuwe Haven waren weggehaald.
Het was door Mühlhaus zelf met puimsteen afgeschuurd maar de contouren en de oorspronkelijke bedoeling was nog 'te lezen'.
Ik heb toen mijn best gedaan om het in de oorspronkelijke staat terug te brengen - heb er bij Bakker een lijst om geregeld - en we konden weer één van de lege gaten aan de muren vullen.

Tikky en Daan Mühlhaus samen op
een receptie (detail uit een grotere foto)
Zoals het leeghalen van Nieuwe Haven 6 is verlopen verdient niet de schoonheidsprijs. Daan Mühlhaus was nog niet eens gecremeerd toen al veel was weggehaald. Daar mogen dan allerlei redenen voor worden aangevoerd, de manier waarop dit is gegaan was niet erg fijngevoelig (om het met een understatement te zeggen). 
Tikky had op dat moment wel iets anders aan haar hoofd.
Wat bij mij en anderen veel respect afdwong is dat zij daar altijd boven is blijven staan, nauwelijks of niet haar beklag deed (zeker niet over het materiële) en er nooit een oordeel over uitsprak.

Tikky 75, ze wist werkelijk van niets, zelfs niet toen zij bij de Kat in de Wilg
binnenstapte, een geslaagde verrassing voor de 'Peggy Guggenheim,' van
Dordrecht, zoals Bert Jintes haar noemde


Tikky Buytink en Peter van Loon
Tikky en Jans in de sneeuw  Epse 2005
acryl op canvasboard 30x24 cm

omdat ik haar bij dit schilderijtje sterk
had gesteund claimde ik het bij haar
voor mezelf voor later, hoewel zij er aan-
vankelijk andere intenties mee had kon
zij zich in de argumenten bij mijn pleidooi
vinden en beloofde zij het me
zeker na het;,,Nu snap ik het!''  moment
dat voor mij van veel betekenis was
In mijn artikel/ 'buitenschilderen met Daan Mühlhaus', beschreef ik wat een onuitwisbare indruk het huis aan de Nieuwe Haven op me maakte. Dat was bij mijn eerste bezoek aan hem. Die wereld was van het ene op het andere moment weg, of in ieder geval flink aangetast. Dat ging me sterk aan het hart en daarover sprak ik met bekenden en daar wilde ik zelf wat aan doen.

Eén van de mooiste reacties kwam van Otto Dicke die ook al zo mooi op de uitvaart had gesproken.
Hij ging ongedwongen bij haar op de thee. Na uitwisseling van allerlei welgemeende beleefdheden, had hij Daan's lievelings kat Moosje op het Perzische kussen zien liggen. Ineens vroeg hij of zij voor hem een schetsboek en tekenkrijt had. Terwijl het gesprek voortging maakte Dicke drie rake tekeningen van Moosje. Bij het vertrek liet hij het schetsboek met de drie tekeningen achter.
Zo zonder woorden.
Het tekent de mens Otto Dicke.

De drie tekeningen heb ik voor haar ingelijst - weer drie lege plaatsen minder. Tot er zelfs, een kleine twee jaar later, door Jaap Romijn in zijn hoedanigheid als recensent voor de Dordtenaar geschreven werd; ,,een huis vol kunst!''
Daar was Tikky Buytink minder over te spreken. Het dievengilde leest ook een krant.
Tik op de Groenedijk
in haar middelbare
school tijd
Nieuwe Haven 6 in Dordrecht
huis waar Tikky 20 jaar gewoond heef
in het souterrain gaf ze lessen Cesar be-
wegingsleer en later was de werkgroep
Dordts Impressionisme er te gast met een
reeks leuke exposities
Daan Mühlhaus had tot zijn overlijden in 1981
zijn atelier op de bovenste verdieping, een
jaar na zijn overlijden trok Peter van Loon
erin tot de nazomer van 1986 toen Tikky
het huis moest verkopen en zij naar de
Grotekerksbuurt verhuisde.

Op Picasa vindt u extra een map met bijna veertig afbeeldingen aan Tikky Buytink gewijd, o.a. met door haar zelf gemaakte schilderijen.


Jopie en Tikky Buytink in Rotterdam, voor de oorlog